Zmiękczanie wody • Andrzej Kozieł

Twarda woda to udręka większości Polaków. Gorzki smak potraw i napojów, a także ogromne zagrożenie dla urządzeń elektrycznych. Najbardziej obrywa się kołom i podgrzewaczom wody, a my często nie zdajemy sobie z tego nawet sprawy. Polska średnia twardość wody to około 18° dH (Grad deutscher Härte), co jest uznawane za twardą wodę (twarda woda to przedział 15-21 dH). Najgorzej w tym momencie mają mieszkańcy województwa świętokrzyskiego, gdzie woda jest w najgorszym stanie.

Dość duży problem

Twardość wody to oczywiście nadmiar rozpuszczonej w wodzie soli magnezu, wapnia i metali wielowartościowych. Jest to oczywiście jedno z najmniej pożądanych zjawisk w naszym domu, jak również w procesach produkcyjnych. Należy w tej sytuacji przystąpić do zmiękczania jej, aby nadawała się do użytku. Warto jednak dowiedzieć się, czy aby na pewno warto mieć zupełnie miękką wodę i jak w ogóle to zrobić.

Minusy twardej wody

1. Zużywamy znacznie więcej środków chemicznych i kosmetyków typu szampony, mydła, płyny do czyszczenia, przez co negatywnie wpływamy na stan środowiska naturalnego
2. Psuje smak potraw i napojów
3. Zmniejsza wydajność podgrzewaczy do wody
4. Zwiększa ryzyko awarii sprzętów AGD (pralki, zmywarki)
5. Tkaniny prane w twardej wodzie są szorstkie i szybciej tracą kolory
6. Wysusza naskórek i powoduje matowienie się włosów oraz ich szorstkość
7. Naczynia myte w twardej wody są matowe i często niedomyte
8. Kamienny osad osadzający się na armaturze wydłuża czas sprzątania
9. Twarda woda negatywnie wpływa na rośliny

Zmiękczamy wodę

Wodę zmiękczyć można na różne sposoby. Generalnie chodzi tylko o jedno – usunięcie z niej całkowicie lub częściowo rozpuszczonych soli magnezu, wapnia i części wielowartościowych metali. Mówiąc o częściowym usunięciu, mamy na myśli 50 – 60 mg CaCO3. Można jednak obniżać ten poziom twardości, jeśli nam on nie przeszkadza i jeśli nie odczuwamy żadnego dyskomfortu, ponieważ nie ma żadnych zdrowotnych przeciwwskazań do tego.

Aby pozbyć się twardej wody, należy zastosować jedną z 4 sposobów na zmiękczanie wody:

1. Destylacja

Metoda ta prowadzi do całkowitego pozbawienia wody minerałów. Sposób ten jest jednak bardzo rzadko wykorzystywany w domowych warunkach, a jeszcze sporadycznej w przemyśle z powodu drogich kosztów.

2. Metoda termiczna

Polega na ogrzewaniu wody do temperatury co najmniej 37 stopni Celsjusza, aby nastąpił termiczny rozkład kwaśnych węglanów magnezu i wapnia. Metoda ta jednak nie jest wystarczająca. Poprzedza ona jedynie inne metody usuwania twardości wody, z racji, iż usuwa ona wyłącznie twardość węglanową, a pozostawia nadal węglanową i twardość resztkową, która jest wynikiem częściowej rozpuszczalności wytrącanych węglanów wapnia i magnezu.

3. Metody chemiczne

Wśród metod chemicznych wyróżniamy dwa sposoby, które mają na celu wytrącanie nierozpuszczalnych osadów, bądź wiązaniu w związki kompleksowe jonów magnezu i wapnia. Mowa więc o metodzie:

Sodowo – wapiennej

Zmiękczanie wody tym sposobem jest przeprowadzane w temperaturze od 60 do 800C. Soda powoduje wytrącanie soli powodujących twardość niewęglanową, a gaszone wapno obniża twardość węglanową (doprowadza do wytrącania się węglanów wapnia).

Fosforanowej

Zachodzi tutaj do reakcji z jonami wapnia i magnezu dzięki obecności fosforanu trójsodowego. Następuje tworzenie się nierozpuszczalnych fosforanów wapnia i magnezu, a to owocuje jedynie niewielką twardością szczątkową

4. Metody fizykochemiczne

Sposób ten pozwala wykorzystać jonity, bądź wymieniacze jonowe, czyli stałe ciała nieorganiczne lub organiczne nierozpuszczalne w wodzie. Pozwala to na wymianę jonów z jonami zawartymi w roztworze.

Całkowicie miękka

Wracając do pytania, czy aby na pewno opłaca się mieć w 100% miękką wodę, warto zastanowić się nad dwoma kwestiami. Pierwsza – smak, a druga – szkodliwość dla sprzętów. Otóż jak wspominaliśmy na początku, bardzo twarda woda ma wiele minusów, między innymi chodzi o psucie smaku potraw i napojów, do których jest dodawana oraz zły wpływ na żelazka, pralki, czy kotły i podgrzewacze wody. Mając nadzieję na całkowitą zmianę, decydujemy się więc na zmiękczenie wody, co oczywiście może poskutkować całkowitym pozbycie się twardości. Dodatkowo może zmienić się delikatnie smak wody, co przeszkadza części osób i jest wręcz nie do zaakceptowania. Oprócz tego możemy mieć również problem z pojawiającą się korozją instalacji miedzianych, co będzie skutkować przedostawaniem się substancji do wody. To samo dotyczy sprzętów AGD, ponieważ miękka woda i metalowe części urządzeń mogą wchodzić w reakcję i doprowadzać do korozji, a co za tym idzie również awarii. Miękka woda również nie jest dobra w połączeniu z kosmetykami i detergentami. Może się okazać problemem spłukiwanie tych substancji, przez co będziemy zmuszeni więcej czasu poświęcić na sprzątanie, czy kąpiel.