Przegląd instalacji centralnego ogrzewania • Andrzej Kozieł

Sprawność instalacji grzewczej zależy w dużym stopniu od przeprowadzania regularnych przeglądów i niezwłocznego usuwania zauważonych usterek, dlatego nie powinno się o tym zapominać. Przeglądy instalacji najlepiej wykonywać w sezonie letnim, tak aby nasza instalacja w okresie grzewczym nie sprawiała problemów.

Ile kosztuje przegląd instalacji i jak często należy go wykonywać?

Producenci kotłów oraz armatury instalacyjnej zalecają przeprowadzenie przeglądów okresowych co roku, jeżeli chcemy, aby nasza instalacja działała bez zarzutu przez długi czas, musimy włożyć nieco wysiłku, by utrzymać ją w zadowalającym stanie. Przegląd przeprowadzony przez specjalistę to koszt 200-400 zł, w zależności od typu przeprowadzanych prac i urządzeń. Z pewnością jest to jednak mniejszy wydatek niż koszt napraw ewentualnych awarii, które wynikły z naszych zaniedbań. Przegląd wykonany we właściwym czasie pozwoli zapobiec niespodziewanemu przestojowi ogrzewania w środku zimy.

Co należy sprawdzić?

Bieżąca kontrola i konserwacja instalacji centralnego ogrzewania polega na czynnościach takich jak:

Sprawdzenie wentylacji pomieszczenia kotłowni- jest to czynność, która podczas przeglądu powinna być wykonana jako pierwsza, ponieważ bardzo często poważne problemy z eksploatacją urządzeń grzewczych wynikają właśnie z nieodpowiedniej wentylacji. W niektórych sytuacjach może dojść nawet do zaczadzenia mieszkańców, dlatego należy sprawdzić czy pomieszczenie kotłowni ma zapewnione odpowiednie warunki pracy, czy dopływ powietrza do pomieszczenia nie jest utrudniony np. przez zatkanie otworu nawiewnego.

Konserwacja kotłów- to przede wszystkim ich czyszczenie, o tym jak często musimy przeprowadzać tą czynność decyduje: moc i typ kotła, oraz rodzaj spalanego paliwa. Oczyszczanie kotła polega na usuwaniu zanieczyszczeń z wewnętrznej powierzchni tego urządzenia od strony komory spalania, w której osadza się sadza. Osadzające się niespalone paliwo zmniejsza ilość ciepła przekazywanego do wody w kotle. Warstwa sadzy o grubości kilku milimetrów zmniejsza efektywność już o 30 %, przy czym zwiększa się ilość zużywanego paliwa, a odprowadzanie spalin z kotła jest utrudnione.

Częstotliwość czyszczenia kotła najlepiej sprawdzić w dokumentacji technicznej tego urządzenia, którą podaje producent. Najczęściej czyści się kotły na paliwo stałe, a najdłużej bez oczyszczania pracują kotły gazowe.

Zanim rozpoczniemy oczyszczanie kotła należy go wystudzić, następnie przystępujemy do usuwania sadzy za pomocą specjalnych zestawów narzędzi: szczotek drucianych, skrobaków, mioteł, dłut, a w kotłach o dużej mocy można zastosować sprężone powietrze lub parę wysokoprężną.

Okresowa konserwacja kotłów polega na:

– oczyszczeniu komory spalania,
– oczyszczeniu i wyregulowaniu palnika,
– skontrolowaniu podzespołów sterujących i zabezpieczających.

Po upływie 5-letniej eksploatacji powinno się oczyścić wnętrze kotła z kamienia kotłowego, który może zalegać w urządzeniu na skutek częstego spuszczania wody z instalacji i napełniania jej wodą nieuzdatnioną, do usuwania kamienia kotłowego należy używać roztwory chemiczne, które rozpuszczają kamień.

Sprawdzenie kotła gazowego lub olejowego powinno być przeprowadzane przez specjalistę, działanie osoby niepożądanej może zakończyć się uszkodzeniem urządzenia. W przypadku tego typu kotłów nawet oczyszczanie palnika może być problematyczne, ponieważ nie wiąże się jedynie z odkręceniem śrub, należy wiedzieć jak się go wyjmuje, ponieważ można go łatwo uszkodzić tak jak i inne elementy tego typu kotłów.

Sprawdzenie podłączenia elektrycznego- w nowoczesnych kotłach, które są w pełni zautomatyzowane przerwa w dostawie prądu może spowodować ich unieruchomienie. Jeżeli kocioł, który wcześniej pracował bez zarzutu nagle zaczyna się wyłączać lub pracować w dziwny sposób, dobrze przed wezwaniem specjalisty sprawdzić, czy nie nastąpiła zamiana faz w podłączeniu kotła np. przez zamianę gniazdka, do którego był podłączony lub użycie przedłużacza.

Sprawdzenie pompy- polega na odkręceniu odpowietrzenia pompy i poruszeniu wirnikiem np. przy pomocy większego śrubokręta. Czynność tą należy wykonywać ostrożnie, tak aby nie uszkodzić porcelanowego wału wirnika, by nie trzeba było przeprowadzać tej czynności warto pomyśleć o zakupie kotła ze specjalnym programem, który załącza ją raz na dobę na kilka minut.

W nowych instalacjach najczęściej mamy pompy przewodowe, które są montowane bezpośrednio na przewodzie. Ze względu na konstrukcję tych pomp nie musimy dokonywać przeglądów. Należy jednak pamiętać, że każda pompa może sprawić kłopoty, jeżeli przez dłuższy czas jest bez ruchu, ponieważ drobinki zanieczyszczeń pochodzące z wody instalacyjnej osadzają się pomiędzy łożyskiem, a obudową, co może doprowadzić do sytuacji, w której podczas rozruchu pompa nie ruszy.

Kontrola temperatury- podczas przeglądu po uruchomieniu kotła, należy sprawdzić różnicę temperatury wody zasilania i powrotu, która nie powinna przekraczać 25oC, jeżeli jest wyższa może to świadczyć o tym, że przez kocioł przepływa zbyt mała ilość wody. Przyczyną tego zjawiska może być zanieczyszczenie filtra, wymiennika ciepła lub uszkodzenie pompy.

Kontrola ciśnienia- należy sprawdzić czy ciśnienie na manometrze, czyli ciśnienie w naczyniu wzbiorczym wacha się w granicach 0,4- 0,5 atmosfer więcej niż ciśnienie statyczne w budynku. W obiekcie o wysokości 10 m ciśnienie statyczne wynosi 1 atmosferę. W przypadku, gdy ciśnienie instalacji jest niższe, koniecznie należy uzupełnić wodę w systemie. Zmniejszone ciśnienie może być wynikiem nieszczelności, dlatego zaleca się kontrolę wszystkich miejsc, w których taka usterka była już usuwana jak również lokalizacje, w których istnieje możliwość jej wystąpienia. Jeżeli ciśnienie w instalacji jest niższe, należy uzupełnić wodę w systemie.

Nie usuwane nieszczelności mogą być przyczyną pojawienia się ognisk korozji, co powoduje szybkie zniszczenie odcinków instalacji, dlatego należy jak najszybciej usuwać tego rodzaju usterki oraz chronić metalowe części instalacji poprzez pokrycie ich farbami antykorozyjnymi. Jeżeli już pojawiła się korozja, należy oczyścić to miejsce za pomocą np. szczotki drucianej, a następnie pomalować farbą antykorozyjną.

Kontrola naczynia rozszerzalnego przeponowego – jeżeli zawór bezpieczeństwa w instalacji zostanie otwarty może wskazywać to na uszkodzenie przepony lub zbyt małe ciśnienie powietrza w naczyniu, należy to jak najszybciej sprawdzić.
Kontrola zaworu bezpieczeństwa- powinna odbywać się poprzez jego krótkie otwarcie i sprawdzenie, czy grzybek zaworu nie jest przypieczony do gniazda, ponieważ jeżeli zanieczyszczenie dostanie się pod grzybek w zaworze to ten może zacząć przeciekać. Gdy znajdziemy się w takiej sytuacji, zaleca się otworzyć zawór na dłuższą chwilę, dzięki czemu zanieczyszczenie może zostać usunięte samoczynnie przez wodę.

Wymiana termostatów i zaworów- są to elementy, które podczas eksploatacji z czasem się zużywają, wtedy spada sprawność ich pracy, przez co niedostatecznie regulują instalację centralnego ogrzewania, a to przyczynia się do większego zużycia energii, czyli wyższych rachunków oraz gorszego klimatu w pomieszczeniach, dlatego warto pomyśleć o ich wymianie.

Żywotność zaworów termostatycznych można przedłużyć wykonując raz w tygodniu pełne zamknięcie i otwarcie, co pozwoli uniknąć zatarcia i ułatwi pacę głowicy.